Wednesday, May 16, 2012

Phiếm luận khoa học: Sống là gì ? Chết là gì ?



National Cancer Institute  Maryland

  


PHẦN   1

Bước vào tuổi 60  - Bài đọc chơi cho vui
Phiếm luận khoa học không chuyên nghiệp

 Sống là gì ?
 Chết là gì ?



         1-   Giới thiệu :

               Sau thời kỳ hái lựơm, săn bắn rày đây mai đó, nhờ phát minh ra lửa con người từng bước thành công trong trồng trọt cố định, nông nghiệp phát triển dần.
                   Từ cuộc sống du mục con người chuyển sang sống quần tụ đô thị. 
                Nông nghiệp phát triển và công nghiệp khởi sắc. Rồi cơ khí hóa, tự động hoá, đời sống từ sơ khai du mục sang ổn định và cố định. 

                                          Nói về nền  văn minh hiện tại

         Sau 1 thời gian dài với đời sống quần tụ đô thị, cuộc sống ổn định hơn , nhiều lĩnh vực phát triển dần. 

         Ở Tây phương,  ngừơi ta nghiên cứu, khám phá và phát triển  Tóan học, Y học, vật lý, hóa học, thiên văn, sau đó là sinh học ..v..v… 

        Toán học là thế mạnh của nền văn minh phương Tây, tiến dần từ tính toán đơn giản đến phức tạp và là nền tảng chính đặt cơ sở cho khoa học hiện đại, chủ yếu là phương pháp Toán học, Vật lý, Hóa học và khoa học thực nghiệm. Có thể ngắn gọn là phát biểu 1 định luật hay 1  lý thuyết và chứng minh được gọi là khoa học. Đây là cốt lõi văn minh phương Tây. 
         Nền văn mình khoa học kỹ thuật hiện đại có nguồn gốc từ phương Tây đang ngự trị toàn bộ hành tinh và xu hướng này vẫn đang đi tới.
         Mấy trăm năm qua, loài người đã phát triển vô số phương tiện và tiện nghi cho đời sống ngày càng thoải mái hơn và họ đã thành công với những kết quả như chúng ta đã và đang  thấy.
         Trên nguyên tắc, không thể chối cải là phương pháp và nền móng của văn minh Tây phương là sai.

           Khi nói đến khoa học, điều người ta nghĩ ngay đó là cả 1 nền tảng đặt cơ sở trên Toán học hoặc thực nghiệm và chứng minh được.
           Phạm vi bài viết có tính cách không chuyên nghiệp chỉ quan tâm đến khoa học sinh học, y học và đề tài muốn dẫn bạn mon men đi tìm hiểu là: « Sống là gì ? Chết là gì ? »

        2- « Sống là gì ? Chết là gì ? »

        Cho đến ngày nay, các nhà khoa hoc vẫn chưa ai có can đảm để đưa ra 1 định nghĩa rất khoa học  "sự sống là gì ? " .

       Đề tài mà người ta đã tranh cãi sôi nổi từ ngàn xưa đến nay giữa 1 bên là trường phái duy vật còn bên kia là không duy vật. 
         
        Để cho  ít phức tạp hơn, tạm thời phát biểu như thế !

                      2.1-  Trường phái không duy vật, hoặc thiên về tôn giáo thì cho là « Con người là 1 thực thể bao gồm phần vật chất và phần kia là linh hồn ».
  

        Khoa học lại có 1 định nghĩa rất tế nhị.

                    Họ bắt đầu từ tế bào !

        Tế bào là đơn vị cơ sở và bao gồm nhiều hoạt động sống như trao đổi chất, hô hấp, biến dưỡng, cân bằng nhiệt lựơng, truyền thông tin, sinh sản, phân bào, phát triển, thích nghi, già nua và chết. 

          Chủ yếu là liên quan nhiều mặt trực hoặc gián tiếp đến sinh hóa học.

        Sự sống là khi tế bào và toàn bộ cơ thể bao gồm nhiều tế bào và cơ quan " còn " tất cả các họat động như vừa kế và chết là khi nó không còn các hoạt động này nữa. 
             
                              Con số tỉnh ra hàng tỷ tỷ tế bào.

        Định nghĩa này người ta đã thuộc lòng từ khi học dưới mái trường trung học. 
        Và tất cả mọi người đều nghĩ nó phải là như thế ! Chưa ai có ý kiến gì.

            Trên nguyên tắc đúng là như thế.

        Cho đến hôm nay, các nhà sinh học trên tòan thế giới kể cả  NASA  phát biểu như sau về sự sống ( life ).

     "  Có rất nhiều cố gắng  để định nghĩa sự sống là gì,  nhưng đều không rõ ràng. 
        Sự hiểu hiện nay về sự sống  chỉ mang tính mô tả ". 
        Về mặt bản chất "sống là gì ? 

         Không ai có khả năng đưa ra 1 định nghĩa tòan diện và thuyết phục 100 %.
                        
                     2.2 - Thông báo của Đại học  Harvard 

         Một thông báo tuyển dụng của Đại học Harvard khỏang tháng 6 năm 2013 . 
         Đaị Học Harvard Boston đăng trên New scientist  " tìm kiếm 1 nhà khoa học có nhiều kinh nghiệm nghiên cứu và có khả năng giải thích « Sự sống là gì " biologically " ? ".
               Lương bổng khá hấp dẫn đấy.

                Điều này mang ý nghĩa gì ?

      Điều nầy muốn nói với Bạn là , cho đến ngày nay thực sự khoa học chưa có định nghĩa mang tính bản chất và thực sự đầy đủ, thuyết phục « sự sống là gì ? »

      Như chúng ta đã biết, ung thư  vẫn còn đe dọa nhân loại. 
      Tất cả các phát minh đều mang tính chất hứa hẹn, thực chất rất khó thực hiện vì vô số nguyên nhân .
      Vấn đề rất dễ hiểu, vì cho đến nay các nhà khoa học còn chưa định nghĩa đựơc về mặt bản chất " sống là gì ? ".
      Vì sẽ phải xấu hổ khi tự nhận là đã định nghĩa không chuẩn xác và đã trải qua vài trăm năm nền  văn minh  với khoa học kỹ thuật đi 1 bước khá dài.


   3-  Khoa học vẫn bó tay với ung thư. 

       Tử vong do ung thư mỗi năm cứ tăng dần và cái chết đe dọa khi Bạn bắt đầu từ 55 tuổi trở đi.

      Bạn cũng có thể sẽ là 1 nạn nhân của ung thư ?

       Đa số mơ mơ màng màng về nguồn gốc ung thư. Ngừơi ta cứ lờ đi như không biết hoặc cố tình không biết nguyên nhân.

                 3.1-  Phát biểu của Tiến Sĩ Albert Popp ( BIOPHOTON )

          Các Bạn hãy nghe Tiến sĩ Albert Popp, 1 nhà Vật lý sinh học người Đức đẻ ra lý  thuyết biophoton, phát biểu như sau.

         Biophoton là sự phát ra năng lượng rất yếu ớt từ tế bào sống ( khoảng năm 1970 ) và các khám phá tượng tự trước đó.

         Popp phát biểu « Khoa học hiện đại của loài người đặt cơ sở sinh học  trên 1 nền tảng và đã đi sai  hứơng , do đó tử vong do ung thư mỗi năm cứ tăng dần và không có khả năng điều trị ».

       
      Thế là người ta bắt đầu loay quay nhau hỏi « « phải chăng về cơ bản có cái gì đó chưa ổn ».

                                             Cái đó là cái gì ?

       Báo các Bạn biết, Popp cũng bị chống đối rất dữ dội. 
     
       Các Bạn xem lại định nghĩa tế bào nhé !

          Tế bào là đơn vị cơ sở và bao gồm nhiều hoạt động sống như trao đổi chất,hô hấp, biến dưỡng, cân bằng nhiệt lựơng, truyền thông tin, sinh sản, phân bào, phát triển, hô hấp, thích nghi, già nua và chết. 

         Sự sống là khi tế bào và toàn bộ cơ thể bao gồm nhiều tế bào còn tất cả các sinh hoạt như vừa kế và chết là khi nó không còn các hoạt động này nữa.

         Định nghĩa này mang tính chất mô tả nhưng không phải thực sự là bản chất của sự sống .
         Định nghĩa sự sống của trừong phái không duy vật thì không đựoc chấp nhận.

         Trường phái không duy vật, hoặc thiên về tôn giáo thì cho là « Con người là 1 thực thể bao gồm phần vật chất và phần kia là linh hồn ».

           Trường phái khoa học và duy vật không chấp nhận định nghĩa nầy.

           Popp là 1 nhà sinh vật lý và đang nghiên cứu về sự hiện hữu của BIOPHOTON tức là sự phát ra ánh sáng rất yếu ớt từ cơ thể con người khi còn sống. 

          Có thể trong tương lai POPP sẽ làm nhiều điều bất ngờ.
Hãy chờ xem!

           3.2-  Nói với bạn 1 chút về nghành đào tạo Y khoa đại loại có  4  phần :
      
        Phần nghiên cứu về sinh lý học chưa có bệnh và phần sau là bệnh lý học. 
      Sinh lý học và bệnh lý học cộng thêm với triệu chứng học và điều trị học. Đó là chương trình cơ bản để đào tạo  1  thầy thuốc. 

        Cơ bản ở chỗ nào và hoạt động sống là cái gì ?

        Tế bào, các cơ quan và tòan bộ hệ thống cơ thể có hoạt động sống  : “ trao đổi chất, truyền đạt thông tin, sinh sản, phân bào, già nua, chết”.

             Từng giây,  từng phút và  từng giờ...

          3.3-   Hoạt động biến dưỡng là hoạt động xảy ra từng  giây, từng phút, từng  giờ và ngay cả giây phút cuối cùng của sự sống . 

             Họat động biến dữơng tồn tại, tự họat động mà con ngừoi không có khả năng điều khiển.
             Họat động biến dữơng bao gồm tòan bộ các phản ứng sinh hóa để duy  trì sự tồn tại sự sống, sinh sản, phát triển và đáp ứng với môi trừong. Một  vài phản ứng sinh hóa xảy ra bên ngòai tế bào như sự tiêu hóa hay chuyên chở các chất liên  tế bào. 

          Đa số xảy ra bên trong tế bào . 

          Nghiên cứu của Popp có liên quan đến họat động biến dữơng.

          Bạn lưu ý chỗ này nhé.

     4-    Trên nguyên tắc họat động biến dữơng cực kỳ phức tạp và bao gồm hàng tỷ tỷ phản ứng  xảy ra từng giây, từng  phút, nhịp nhàng, đồng bộ và đã được chương trình hóa, nhưng trình độ khoa học của nhân lọai hiện nay chưa có khả năng chứng minh . 

          Cực kỳ  phức tạp các Bạn ạ !
          Chỉ nói vắn tắt thế này Bạn có thể  sẽ hiểu ngay.
        
    
          Một sinh  viên Đại học chuẩn bị làm 1 phản ứng hóa học trong phòng thí nghiệm: phải ôn lý thuyết,  xem lại bài  cả buổi sáng, chuẩn bị nhiều hóa chất đầu giờ chiều.
          Vào phòng thí nghiệm để thực hiện 1 phản ứng hóa học . Theo dõi phản ứng liên tục từng phút, từng giờ.  . 
          Đến chiều tối thì xong.
          Kết quả hiệu suất phản ứng là 68 %. 
          Đựơc     17 / 20. 
          Mừng quá, thế là rủ bạn gái đi ăn kem  Ý  !
   

                Trong khi đó mỗi giây trong cơ thể bạn xảy ra độ  60 000 tỷ  phản ứng có xúc tác quang, với hiệu suất lý tưởng nhất là  độ 99,99 % , trừ trường hợp 1 số phản ứng bị trở ngại ( cản trở độ coherence, cản trở hoặc làm sai lệch, hỗn lọan  bước sóng, chu kỳ  biophoton ). 
                   Mời các Bạn theo dõi bên dưới những trở ngại là do cái gì nhé !
              
5-  Một số phản ứng bị trở ngại  ?


               5.1-    Mời Bạn hãy lắng nghe phát biểu chính thức của  Viện quốc gia ung thư Hoa Kỳ  :
                      .    chế độ ăn uống giử 1 vai trò độ 25-30 % và là nguyên nhân của 1 số lọai ung thư,
                      .  việc làm chín thịt từ bò, heo, cá, gà  vịt đựoc chế biến ở nhiệt độ cao hoặc nứong bằng lửa trực tiếp hay gián tiếp hình thành nên : các hợp chất phương hương dị vòng như Heterocyclic amines (HCAs) và polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs ) .

                  5.2-   Đây là phát biểu của trừơng phái biophoton  và nghành khoa học sinh vật lý :
                         .    Chính những hợp chất phưong hưong dị vòng này  làm cản trở những phản ứng biến dưỡng của tế bào. Tế bào sẽ không còn  kiểm sóat đựoc nữa. Nếu hệ miễn dịch suy yếu, ung thư sẽ phát  khởi .

                 5.3-  Tổng hợp quan điểm Viện quốc gia ung thư Hoa Kỳ và nghành khoa học sinh vật lý  +  trừơng phái biophoton :

                          Nguyên nhân ung thư do ăn uống ( phỏng định khỏang 30 % ) :  chỉ vì Bạn tiêu thụ từ rất lâu đời nhiều lọai thịt nướng Barbecue và vào đúng thời điểm mà hệ miễn dịch của Bạn yếu dần, ung thư sẽ phát  khởi .

                   5.4- Tương lai của bạn trở nên đen tối và căn cứ theo 1 giả thuyết, có thể sẽ kéo dài đến vô tận.
                       Trình độ nhân lọai về mặt này lại có hạn.
                      Viện quốc gia ung thư Hoa Kỳ hiện đang tiếp tục nghiên cứu thêm, nhưng rủi ro ung thư có chiều huớng bi quan hơn là lạc quan. 

                  5.5-  Đa số những cố gắng giải thích và bênh vực cho việc ăn thịt là chỉ có lợi cho công nghiệp chế biến thịt và làm giàu cho  các ông chủ  lò giết mổ, lò sát sinh . 

                   5.6- Còn sinh mạng của bạn, báo bạn rõ, tùy ở sự hiểu biết của Bạn    giao động từ 15 % , 30 % , 50%  hay  99 % . Nó sẽ tỉ lệ thuận với quãng đời còn lại  của Bạn .

                    5.7 - Một hi vọng nho nhỏ đang lóe lên, nhưng để trở thành hiện thực sẽ còn rất xa vời với Bạn.

                          Popp phát hiện các hợp chất hóa học gây ra ung thư hấp thụ ánh sáng cực tím, sau đó lại phát ra ở một tần số hoàn toàn khác -  1 dạng " nhiễu lọan  ánh sáng. 

Popp thích thú phát hiện này.

                                 Ông tiếp tục thử nghiệm với tia UV và 37 hợp chất khác gây ra ung thư. 
                             Trong mọi trường hợp , các hợp chất gây ra ung thư đã hấp thụ tia UV và thay đổi hoặc đẩy đưa qua lại tần số.

                                   Các chất gây ung thư chỉ phản ứng với ánh sáng ở tần số  380 nm 
( nanomet) trong phổ cực tím. 

                                  Ông đang lưu tâm về  " khả năng sửa chữa quang học  tế bào ung thư  " và nay mai có thể sẽ công bố về khả năng điều trị ung thư theo quan điềm Biophoton mà ông là tác gỉa.

Chúc vui 



Xuân 2014





                  ( Đón xem phần  2 ) 












Tu Là Cội Phúc, Tình Là Dây Oan - Thương nhớ Hoàng lan

Trần Thuỳ Mai.

Tôi sinh ra dưới một mái chùa. Nghe kể rằng sư phụ tôi khi ấy còn trẻ, một hôm đi ngang bỗng động tâm hỏi : Mô Phật, sao sau chùa lại phơi tã lót ? Nghe chuyện đời cha tôi, thầy bảo : - Hãy nhớ ngày này. Nếu có cơ duyên, mười năm sau ta sẽ trở lại. Trở về thầy bỏ tăng viện, lên một ngọn núi hẻo lánh trong rú xa, dựng mấy nếp nhà cổ. Từ ấy, thầy ẩn tu, hiếm khi xuống núi. Lớn lên, tôi giống cha tôi như đúc và rất được mẹ yêu chiều.

Cha tôi mắt sáng, mũi cao, tiếng nói trầm ấm, tính tình hiền hoà trung thực. Khi còn là một chú tiểu đầu để chỏm, người đã nổi tiếng thông minh, mười lăm tuổi chép rành kinh chữ Hán. Rồi vì học giỏi, được cử làm giáo sư ở trường Trung học Bồ Đề, một trường phổ thông tư thục của Giáo hội. Lúc người sắp được phong Đại Đức thì gặp cô bé nữ sinh tinh nghịch, có đôi mắt hút hồn, đôi môi đầy đam mê và cái tính thích gì thì làm cho bằng được.

Ban đầu, cô bé chỉ định quấy phá chơi để thử bản lĩnh của thầy. Nhưng rồi tình yêu là lửa, chính người muốn đốt lại cháy. Cả chùa ngẩn ngơ khi người thanh niên đạo hạnh vòng tay trước sư cụ trụ trì : “Yến bệnh nặng đã bốn tháng rồi, sợ rằng cô ấy chết. Thầy dạy con tu hành để cứu chúng sinh. Nay con có thể cứu một sinh linh, sao lại khước từ ?”

Cha tôi rời chùa, cô Yến khỏi bệnh rồi hai người thành vợ thành chồng. Ông bà tôi để lại một ngôi nhà, cha tôi cho dỡ đi, xây vào chỗ đó một ngôi chùa tư. Đã không bỏ đời theo đạo được, thì ông đem đạo về giữa đời.

Sau khi đã có con, ông vẫn ăn chay, mặc áo nâu và tụng kinh sớm chiều. Có lần mẹ tôi đi chợ mua một xâu ếch, những con ếch theo phản xạ cứ chắp hai chân trước vái lia lịa. Một bà đi ngang bảo mẹ tôi : “Mấy con ếch lạy khéo không thưa thầy MH”. Rồi bà cười ha hả : “Đi tu mà chẳng trót đời, làm thân con ếch cho người lột da”.
Mẹ tôi mau nước mắt, cứ vừa đi vừa khóc thút thít cho đến lúc tới nhà. Tối đó bà kèo nhèo mãi, năn nỉ mãi cha tôi tội gì không để tóc, ngả mặn, làm người trần cho sướng cái thân.

Tu kiểu này, người ta nói không chịu nổi. Cha tôi chỉ cười, dường như chẳng để tâm. Cả đời người không tranh giành với ai mà như có phép thần thông, chạm vào đâu thì phất lên đến đó.

Cơ sở làm hương trầm của người càng phát triển, mẹ tôi càng béo đẹp ra thì lời đàm tiếu của thiên hạ càng rần rần. Cuối cùng, chẳng hiểu vì sao, mẹ bỗng đột ngột bỏ đi mất tăm … Cô ruột tôi giận lắm, bảo : “Mẹ mi là con yêu tinh, khi trước đã phá đời tu của cha mi, chừ lại phá luôn đời tục của ổng”.
Ai cũng khuyên đăng báo tìm, nhưng cha tôi chỉ nói Đừng ! Ông không trách móc gì, nhưng có lẽ ông buồn, tiếng tụng kinh đêm khuya nghe chừng khắc khoải.
Chao ôi, với những con thuyền khắc khoải ấy, kiếp nào cha mới đến Tây Phương ? Cơ sở làm hương từ đó phó mặc cho cô tôi. Cô tôi cho chặt cây, nhổ cỏ, sửa sang lại khu vườn sáng sủa.

Thiệt là hư sự, ai đời lập chùa mà lại trồng hoàng lan trong sân. Mùi hoàng lan là mùi ma, hèn chi ma chướng nó phá cho như thế ni. Tôi dân dấn nước mắt nhìn người ta chặt cây hoàng lan, cành lá vứt bừa bãi trên mặt đất.

Ngày xưa, gội đầu xong mẹ tôi thường hái hoa giấu vào búi tóc cho thơm. Bây giờ người đã đi, hoa cũng không còn … Năm tôi mười tuổi, có vị Đại Đức trên núi về thuyết pháp ở chùa Diệu Đế. Tôi đi theo cô tôi đến nghe.

 Khi trở về tôi xin xuất gia. Cha tôi bảo : “Kinh sách ở đây, chuông mõ ở đây, con còn đi đâu ?”. Tôi chỉ lắc đầu … Nơi thầy tôi ẩn tu là Bích Vân am – am Mây Biếc.
Mười năm khai sơn, thầy đã cùng đồ đệ trồng hơn hai chục mẫu bạch đàn và ba ngàn giò phong lan đủ loại. Các sư huynh dạy tôi chăm hoa, tưới cây mỗi sáng. Buổi chiều đi học ở trường Nam Giao. Năm mười lăm tuổi tôi bắt đầu chướng tính.
Sư huynh hạch tôi : “Bạch thầy, Đăng Ninh trốn học, la cà ở quán cà phê Tím. Người quanh đó ai cũng chê cười, họ nói cô ruột Ninh làm hương giàu có, cúng dường nhiều tiền nên thầy thả cho Ninh tha hồ tự tung tự tác”.

Tôi ức, lầm lì không nói, thầy cũng không quở. Tính thầy rất nghiêm, không mấy khi la rầy mà đồ đệ ai nấy tuân lời răm rắp. Chỉ riêng với tôi, không hiểu sao thầy đặc biệt khoan thứ. Sợ thầy phạt, đợi lúc sắp tụng kinh, tôi biện bạch : “Bạch thầy, ngày xưa cha con thường bảo : tu trên núi, tu giữa chợ mới là khó. Không ở giữa đời, làm sao hiểu đời đục mà tránh ?” Thầy hỏi : “Ai bảo con là đời đục ? Đời không đục, không trong”. Tôi hụt hẫng, không hiểu ý thầy định nói gì.

Tu trên non bây giờ thật ra cũng không phải dễ. Thầy tôi tránh đời vào núi sâu nhưng rồi vườn lan Mây Biếc nổi tiếng quá nên người trần lại kéo lên thưởng ngoạn.

Thứ bảy, chủ nhật, học trò đạp xe lác đác trắng trên con đường mòn tới thảo am. Mấy cô nữ sinh nhỏ tuổi mê hoa ngẩn ngơ ngắm bông súng tím trong hồ, chạy vào tới tận hiên, chỗ thầy ngồi viết sách. Thầy không quở, cũng không ngẩng lên nhìn.

Một cô bé chạy đến gần tôi, nhìn những làn sương li ti mà tôi đang xịt lên những chồi đang đơm nụ. Cô hỏi tôi tên hoa, tôi giảng : “Đây là giống Tiểu Hồ Điệp, nghĩa là bươm bướm nhỏ. Em thấy không, trông xa chấp chới như đàn bướm cải màu vàng”. Cô chìa tay với những ngón búp măng, hứng sương.
Tôi cau mày : “Này, đừng nghịch”. Cô bé cứ đùa với những bụi nước, chẳng để ý lời tôi. “Anh cứ tưới đi, em cũng là Lan”. Tôi cáu, xịt cho nước rơi ướt cả tóc, cả áo cô bé. Mấy cô bạn cười rúc rích, khi về có cô còn nói vọng lại : “Con Lan hên quá, gặp chú tiểu vừa đẹp trai vừa quậy”. Tôi tủm tỉm cười.

Sư huynh tôi cáu kỉnh : “Mấy con Thị Màu đời nay quá quắt lắm. Bay không biết quyến rũ sư tăng là tội đoạ địa ngục hử ?”.
Tôi cự : “Người ta chỉ đùa thế, có gì mà gọi là quyến rũ”. Từ đó, vài hôm một lần, Lan lại đến giúp tôi tưới hoa.

Tôi dạy cho cô biết về phong lan, đây là cả một thế giới còn đa dạng hơn thế giới người. Phượng Vĩ đỏ rực, Tuyết Điểm thì trắng, Vũ Nữ thì như đang múa trước gió.
Lan phụng phịu : “Hoa nào cũng có tên riêng, chỉ em không có”. Tôi nhìn khuôn mặt cô, đôi mắt trong trẻo với cái miệng hồn nhiên như trẻ thơ Vậy tôi đặt cho cô một cái tên. Tên cô là Tinh Khôi. Thầy biết tình thân giữa tôi và Lan. Sư huynh không vui lòng, thầy chỉ bảo : “Không can gì”. - “Bạch thầy, người này có bạn thì người kia có bạn, rồi con gái kéo đến đầy thảo am, còn cái thể thống gì nữa ?” Thầy gật đầu. Chiều lại, tôi mài mực hầu thầy, thầy đem cho tôi xem bộ tranh mười bức vẽ mục đồng chăn trâu. “Đây là thập mục ngưu đồ, cũng là quá trình tu học của một con người.

Trâu không là trâu, mà chính là cái tâm ta đó”. Tôi động lòng, hỏi : “Bạch thầy, con xem bức vẽ cuối cùng, không còn trâu, chẳng còn người, chỉ còn trăng soi. Vậy cớ gì phải sống trong dây trói.

Ngày xưa Tuệ Trung Thượng Sĩ là bậc ngộ đạo mà không kiêng rượu thịt, vì chay mặn chỉ là hình tướng bên ngoài, không can hệ đến sự giác ngộ bên trong”.
Thầy cười : “Đúng, con ạ, với bậc đắc đạo là thế. Nhưng khi ta còn là một người phàm, thì cũng như con trâu kia, phải có sợi dây buộc, có người chăn dắt.
Đến khi cái tâm vững rồi, sáng rồi, mới có thể như trâu đen thành trâu trắng, không ràng không buộc, chẳng những nhởn nhơ trên cỏ xanh mà còn bay lên chín tầng mây”.
Tôi vái thầy mà thưa : “Con hiểu rồi, nhưng nhà chùa chẳng thể xua đuổi ai. Từ mai con xin thôi không giữ vườn lan nữa”. Mấy hôm sau, Lan thấy sư huynh ra tưới vườn, còn tôi thì chẻ củi. - “Anh không thích phong lan nữa sao ?”
-        “Không. Muôn hồng nghìn tía, chẳng qua cũng chỉ để nhìn trong chốc lát.
Một đời tôi chỉ riêng nhớ hoàng lan”. Tôi giảng cho cô bé biết hoa hoàng lan cánh mảnh mai, vàng như màu chim hoàng yến. Thuở trước, cứ rằm, mồng một, các bà hàng hoa lại đến mua, họ gói hoa trong lá chuối, từng gói nhỏ xinh xinh toả thơm ngây ngất. Lan bảo : - “Thích ghê, em chưa thấy bao giờ”. - “Ừ, loài cây ấy có lẽ giờ đây đã tiệt giống rồi hay sao, nhiều lần theo sư huynh đi chợ mua bông chuối, tôi để ý tìm mà không thấy nữa. Tôi lớn lên, lòng bâng khuâng như thiếu vắng một thứ gì, cứ mơ hồ nhớ nhớ, thương thương … ”
Cuối năm, anh em tôi kẻ kéo người đẩy, chở phong lan xuống phố đổi gạo. Ông chủ tịch hội hoa cảnh hài lòng lắm khi thấy những giò mũm mĩm với chồi xanh đầy nụ. Ba bao gạo lớn được bưng ra.
-        “Cha ơi, con có làm một ít bánh trái cây để cúng dường”. Tôi nghe tiếng, quay lại, sững người vì thấy Lan. Ông chủ tịch âu yếm bảo : “Cúng dường thì phải cung kính. Con phải tự lên chùa lạy Phật mà dâng”. Tôi hãi hồn, vội nói : “Thôi thôi, khỏi phiền nữ thí chủ. Nhận ngay ở đây”. Lan bật cười, lại cái cười tinh khôi. Rồi Lan nhìn tôi buồn thiu :
-        “Sao lâu nay anh không ra vườn ? Em lên chùa, biết anh trong bếp mà mấy chú không cho vào. Riết rồi em buồn không muốn đến nữa”.
Mấy buổi sau, tôi theo các bạn cùng lớp vào quán. Lan ngồi ở đó, sau chiếc bàn con bên cửa sổ. Các bạn tôi ai cũng nhìn về phía Lan, còn cô bé thì chẳng nhìn ai, cứ lặng lẽ một mình. Ngồi ở một bàn xa mà tôi như thấy cả bầu trời hoàng hôn tím, tím ngát ngoài kia đang in trong đôi mắt Lan. Mãi đến khi chúng tôi ra về, Lan mới ngoái nhìn, ánh mắt thơ ngây mà não nùng. Bỗng dưng đỏ mặt, rồi tôi thấy hoảng sợ vì mình đã đỏ mặt … Một người con gái chiều nào cũng ngồi ở quán Tím, chẳng bao lâu đã thành đề tài để bọn con trai bàn tán
- “Con Lan sữa tươi trông xinh vậy chứ nó mắc bệnh sợ đàn ông. Đếch thằng nào đến gần được, nó tránh như tránh tà”.
- “Không phải đâu, nó giữ giá để chờ lấy Việt kiều, thằng Hùng ở Cali về ngày nào cũng trực ở nhà nó”.
- “Giữ giá cái gì, nó ưa thằng Quắn chạy bàn ở cà phê Tím. Tao thấy nó ngồi một bàn với thằng Quắn, khóc rưng rức”. Tôi im lặng, một lát sau mới bảo : “Khó tin”.
– “Ở đời chuyện gì mà chẳng có thể xảy ra,” bạn tôi nói, vẻ ông cụ non : “Chiều qua chính mắt tao thấy nó chạy ra sau quầy đưa bức thư cho thằng Quắn”. Đạp xe về đã đến quá lăng Tự Đức, tự nhiên tôi bứt rứt không chịu được. Tôi quay xe, đạp về nHoà Lan. Mưa phùn lướt thướt trên con đường về Bao Vinh xa tắp. Mẹ Lan hỏi : “Nhà chùa có việc gì mà nhắc cháu lên ? Thấy Quắn về nhắn, tôi cho cháu đi ngay rồi”. Tôi tái mặt, không kịp chào, đạp xe đi như tên bắn. Tim tôi dội thình thịch vì âm vang những lời nói của sư huynh khi Lan mới lên thảo am lần đầu : “Cô gái này đẹp đẽ thanh tú nhưng đuôi mắt quá dài, môi mỏng, cổ cao, tai nhỏ. Đấy là tướng hồng nhan mệnh yểu … ”. Trời chập choạng tối, tới Nam Giao. Nhìn dáo dác hai bên đường, tình cờ thấy Quắn và Lan cùng ngồi trong quán ốc. Quắn gọi rượu, đang ép Lan uống, Lan lắc đầu, Quắn cố nài. Tôi đi vào, đấm mạnh vào mũi Quắn : “Đồ lừa đảo. Từ nay chừa cái thói dỗ gái đi”. Quay sang Lan, tôi nạt : “Đi về !” Không biết Lan có bị một thứ thuốc mê gì không, mặt ngây ngây như bị bỏ bùa. Tôi chở Lan đi. Quắn biết tôi có võ Thiếu lâm nên đành chịu phép, hậm hực chùi máu mũi nhìn theo, cái nhìn của một con thú mất mồi … Trên đường về, Lan tỉnh lại, gục mặt vào lưng tôi, khóc : “Em nhờ Quắn chuyển đến anh nhiều thư, anh có nhận được không ?”. Tôi cau mặt : - “Em khờ lắm, sao lại đi với thằng Quắn ?”. - “Quắn bảo em uống vài chén cho ấm rồi lên đàn Nam Giao chờ Ninh đến”. - “Em đừng quên, tên em là Tinh Khôi. Đừng dại dột để bọn lưu manh làm nhơ bẩn”. Nước mắt Lan chảy thấm qua chiếc áo lam của tôi, thấm vào đến da thịt. Dừng xe, tôi ngồi xuống vệ cỏ ven đường. Lan ngồi bên tôi. - “Đêm nào nằm mơ cũng thấy anh dắt em đi thăm vườn phong lan. Mình về trồng lan trong sân nhà em đi, có thích hơn không ?” Tôi không trả lời, ngắt những cọng cỏ, vò nát trong đôi tay run run. Trên kia, trăng sáng quá, tròn và rực rỡ như chiếc mâm vàng giữa trời. Bỗng nhiên lòng tôi miên man nhớ những câu chuyện cha tôi vẫn kể ngày xưa … - “Em có thích nghe chuyện cổ tích không ?”. - “Thích”. Tôi kể cho Lan nghe chuyện người tử tù đội chiếc mâm vàng đầy nước đi từ cổng hoàng cung vào trước ngai vua mà không sánh ra ngoài một giọt, Lan nghi ngờ : “Sao có người làm được như thế ?”. Tôi gật đầu : “Ngày ấy, nhà vua cũng đã hỏi như vầy. Vị thiền sư trả lời : Bệ hạ hứa nếu y làm được thì sẽ tha tội chết. Vì lẽ sống chết của y, nên dù việc khó vô cùng mà y vẫn chăm chăm làm bằng được. Nay nếu bệ hạ cầu giải thoát cũng như người này cầu sống thì việc tu hành dù khó mấy cũng có thể vượt qua”. Lan ngước nhìn tôi, lần đầu tiên tôi nhận ra trong hai cái giếng êm như nhung của mắt cô bé những tia sáng ương ngạnh lạ lùng. - “Em hiểu rồi. Anh xem tu hành là chuyện sinh tử của anh. Vậy nếu em lại xem anh là chuyện sinh tử của em thì sao ? Anh và em, ai đi trọn đường, ai bỏ cuộc ?”. Tôi bảo : “Em nói gì thế ? Chuyện sống chết mà nghe cứ như là trò chơi sấp ngửa của trẻ con”. Lan cười … Bàn tay nhỏ nắm lấy tay tôi,ngón thon vuôn vuốt như cánh hoa ngậm sữa. Vẻ đẹp này có phải phù du ? Vẻ đẹp này là sắc hay không ? Chỉ thấy ngợp vì trăng. Trăng sáng quá. - “Thôi, về đi em”. Tôi đạp xe, trước mặt tôi chập chờn lấp loá những con đường. Những mê lộ giữa đạo và đời, giữa ma và Phật … Việc lộn xộn ở quán ốc chẳng mấy ngày đã đồn đến chùa. Cô tôi biết, tốc lên ngay. Tôi bảo : - “Cô đừng lo. Chẳng có chuyện gì đâu”. - “Không có lửa làm sao có khói. Ăn ốc, đánh lộn, dành gái. Thế còn gì là tu hành ? Tau mà gặp con ma nữ đó, tau tước từ dưới tước lên”. Tôi ngẩn người một lúc rồi hiểu ra, không nín được cười. Cô bực tức : “Cháu tưởng chuyện gì cũng cười là xong sao ?” Quả là chuyện không thể cười mà xong. Mấy hôm sau, gia đình Lan mời tôi về. Con ma nữ đã uống hai mươi viên Sedusen, may sao nhà biết được, chở đi cấp cứu. Mẹ Lan chắp tay lạy tôi như lạy Bồ Tát : “Bác biết tính con Lan lắm, từ nhỏ nó đã nói là làm, đã làm là làm tới cùng. Sợ e cứu thoát lần này, nó lại tự sát lần nữa. Con cứu nó cho bác đi con”. Tôi cuống quýt : “Bác bảo con làm sao được ?” - “Con cứ giả vờ ừ đi, bây giờ nó mới lớn, tính còn ngông cuồng, vài ba năm nữa chững chạc rồi tự nhiên nó hiểu ra”. Ông chủ tịch hội hoa cảnh mắt đỏ au, nhìn tôi chờ đợi một lúc rồi bảo vợ : “Nói như bà cũng khó. Chú Ninh đây tướng mạo khôi ngô, trước sau rồi sẽ có phước được che lọng vàng. Lẽ nào vì con mình mà để người ta mang tai mang tiếng”. Tôi thở dài : “Cháu đi tu không phải là mong lọng vàng che đầu. Chỉ vì nguyện giữ thân trong sạch để tụng cho mẹ cháu một nghìn lần kinh Thuỷ Sám”. Nhớ tới mẹ, tôi bất giác đau đớn trong lòng, đứng dậy đi … Tôi về chùa, từ ấy không đi đâu. Thầy bảo : “Sao con bỏ học ?”. Tôi nói : “Suối ở xa, con muốn ra triền núi đào giếng”. Tôi tự đày mình trong những nhát cuốc trên sỏi đá, đêm về tụng kinh, vẫn đôi khi chợt nghe tiếng mình khắc khoải. Có lúc nửa đêm chợt tỉnh, thấy thầy ngồi bên giường, lâm râm niệm chú. Tôi hốt hoảng vùng dậy : “Bạch thầy”. Thầy tôi bảo : “Con giật mình, nói mê luôn, hất tung cả chăn”. Tôi nói : “Con tỉnh rồi. Rước thầy đi nghỉ, con xin ra bệ Phật niệm Cầu An”. Thầy lặng lẽ một lúc rồi bảo tôi : “Tâm không an, có cầu cũng vô ích. Tôi gật đầu thú nhận. Bao nhiêu đêm, cứ chợp mắt là thấy Lan hiện ra, mảnh dẻ, thanh thoát, đầu đội chiếc mâm vàng sóng sánh nước đi thẳng đến bờ vực. Tôi nghe tiếng thét của nàng vang động cả giấc mơ, nàng nhào xuống rơi thẳng vào không gian mênh mông như chiếc lá lìa cành trước gió. - “Thầy ơi, nếu vào Niết bàn mà phải đạp lên một chiếc lá, Phật có làm không ? Xin thầy cho con hay, trời đất nặng hơn hay chiếc lá nặng hơn ?”. Thầy nhìn vào mắt tôi : “Chỉ có con tự trả lời được thôi. Ngày mai con hãy về, cứ nhìn thẳng vào nghiệp duyên mà tự quyết định lòng mình”. Tôi lắc đầu : “Thầy quên sao ? Con đã thề khi nào đào xong giếng mới xuống núi”. Ra xuân, đường lên núi khô ráo. Hai tay tôi ướt bùn đỏ, những giọt nước đầu tiên đã ứa ra từ lòng đất sâu. Tôi chạy về chùa, định vào trình thầy nhưng người đang làm lễ. Có người thí chủ dâng hương trong bệ Phật, mùi trầm mới thơm thơm trong không gian. Đang dội nước rửa tay, tôi nghe có người bước đến : “Chú Ninh !”. Tôi ngẩng lên. Mẹ của Lan. “Bác lên chùa cầu cho em đi bình an …”. Bà đưa cho tôi một cái túi nhỏ, rồi vừa quay đi vừa đưa khăn lau mắt. Những dòng chữ trong thư, mảnh mai và run run như những cánh lan : - “Bốn trăm ngày chờ anh ở quán Tím, cuối cùng em cũng hiểu ra là mình thua cuộc. Đã đi mà chẳng tới, lẽ ra thì phải chết. Nhưng em chết thì anh làm sao yên lòng đi trọn con đường tu. Vì vậy, em đã quyết định lấy chồng xa xứ. Trong cái túi này là cây hoàng lan con, em nguyện tìm cho anh bằng được rồi mới ra đi. Em vẫn nhớ lời anh nói, một đời anh chỉ thích hoàng lan … Người ta cứ bảo em khôn, lấy ông Việt kiều đi Tây đi Mỹ cho sướng chứ theo chi chú tiểu trọc đầu. Nhưng đi Tây đi Mỹ không phải là chí nguyện của em. Lấy một người mình không thương, đến một nơi xa lạ với em còn khổ hơn là chết. Xin anh hãy tụng cho em một lần kinh cầu siêu thoát, một lần thôi … ”. Bất giác, tôi oà khóc. Nước mắt theo nhau lăn trên má tôi như ép cho hết những dòng tục luỵ cuối cùng. - “Cứ khóc đi con” Thầy vỗ về khi thấy tôi luống cuống che mặt “Thầy chưa nghe nói gỗ đá thành Phật bao giờ”. Tôi nức nở : “Bạch thầy, thầy có cho con trồng cây Hoàng Lan không ?”. Thầy bảo : “Cỏ cây vô tội, sao mình không thể bao dung ?”. Rồi một tay dắt tôi, một tay cầm túi cây đến bên góc vườn, thầy tự mình trồng xuống. Tôi tưới cây bằng nước giếng chùa. Hoàng lan lớn lên, năm này qua năm khác, nở hoa vàng mong manh. Mong manh như tất cả những gì đẹp trên thế gian. Tôi cầm lòng thôi thương, thôi nhớ.

Trần Ngọc Ánh sưu tầm